Koe 80 en ik hebben een probleem

Net voor mijn vertrek had ik thuis op de website van de bibliotheek nog even gecheckt dat ‘Koe 80 heeft een probleem’ van Dirk Barrez aanwezig was. Dat was zo en 18 minuten fietsminuten later stond ik voor het boekenrek en stelde met grote spijt vast dat het exemplaar ontbrak. Ik kon amper een vloek onderdrukken en droop af. Ik bedacht mezelf en ging toch nog even checken op één van de computers in de bibliotheek zelf. ‘Exemplaar aanwezig’. Het zal toch weer niet waar zijn, dacht ik. Een maand of wat geleden kon ik het boek ‘Geesten van het avondland’ van VRT-journalist Rudi Vranckx niet ontlenen omdat het zoek was. Het werd op een lange lijst van nog andere kwijtgeraakte boeken genoteerd. Ik besloot naar de balie te gaan om mijn probleem duidelijk te maken. “Hoe heet dat boek?” vroeg de volumineuze vrouw met pikzwart geverfd haar achter de desk op norse toon, nadat ik de titel al had genoemd. Voor de tweede maal zei ik “Koe 80 heeft een probleem”. Ze tikte op haar pc “Coup tachtig hee”. Ik onderbrak haar en zei tot tweemaal toe: ‘Koe, koe, het dier’. Zonder iets te zeggen herbegon ze “Koe tachtig hee”. “Tachtig in cijfers” onderbrak ik haar weer. “Hoe, tachtig in cijfers”, repliceerde ze. “Koe zoals het dier en dan het cijfer 80”, verduidelijkte ik. Ze keek op alsof ik haar enerveerde. De wanhoop nabij verhief ik mijn stem: “Koe 80 heeft een probleem”. Het klonk veel te hard in de bibliotheek. In de leeszaal keken sommigen op. Het klonk ook alsof de corpulente dame zich achter haar desk persoonlijk aangesproken wist. “Tja, het is een boek met een rare titel”, zei ik verontschuldigend. Ze scheen het gevonden te hebben. Althans op haar computer. “’t Zou er tussen moeten steken”, zei ze me kurkdroog. “Dat is het juist”, zei ik. “Het steekt er niet tussen”. Ze maakte aanstalten om op te staan. Ik maakte al rechtsomkeer om haar te volgen. Ineens viel mijn oog op een rekje met een tiental boeken tussen de desk en de ingang. “Hier staat mijn boek” zei ik licht euforisch. “Oh ja, hier staan de nieuwe boeken om ze wat in het oog te laten springen”, was haar antwoord. Ik was te verbouwereerd om nog wat te zeggen, pakte het boek en ging er als met een schat mee vandoor. Nog voor ik er een letter in gelezen had was het voor mij al een memorabel boek. In het echt verwijst de titel naar een moderne boer die als een bedrijfsleider door het glas zijn productiehal ziet, maar meer naar de gegevens op zijn computerscherm kijkt. En daar leest hij dat koe nummer 80 een probleem heeft. Ze is niet volledig gemolken geraakt door de robot. De koe staat symbool voor de agro-industrie die de auteur hekelt. Een aanrader. Alleen is voorzichtigheid geboden wanneer je een boekhandel of bib binnenstapt.

Water op de feesttafel

1 mens op 6 (of in totaal ongeveer 1,1 miljard mensen) heeft geen zuiver drinkwater met de dood van 4 miljoen mensen per jaar tot gevolg. Om de 15 seconden sterft 1 kind wegens geen of onzuiver drinkwater en slechte hygiëne. Het geeft te denken wanneer we dezer dagen onze knieën onder de rijk gevulde feesttafelen schuiven. Ik had vroeger de gewoonte een affiche van 11.11.11, meestal met een uitgemergeld, zwart kindje, naast het Kerstmenu op tafel te zetten. Voor sommige tafelgenoten was het iets te controversieel voor de tijd van het jaar. En dus verhuisde de affiche bij wijze van compromis naar de buffetkast waar ze nog duidelijk zichtbaar was. Wellicht omdat er ook bij mij door de jaren heen de scherpste en meest rebelse kantjes af zijn gegaan, blijven de 11.11.11-affiches op Kerstavond nu al een tijd gewoon in de schuif. Op tafel stond dit jaar de waterkan van Music For Life. Ik had ze gekocht in het poepchique winkelcentrum langs de Antwerpse Meir. Van contrasten gesproken. De kinderen waren zo blij met de waterkan dat ze smeekten om bij het Kerstmaal water uit de kan te mogen drinken. Ze vulden de kan met leidingwater en schonken gretig hun glazen vol. Het gaf hun een feestelijk gevoel en mij de gelegenheid om de gasten toch even te wijzen op de waterproblematiek in de wereld. Net op dat moment liep de slotshow van Music For Life op tv. De benefietactie van Studio Brussel ten voordele van het waterprogramma van het Rode Kruis was ook dit jaar een megasucces. Er werd meer dan 3,3 miljoen euro ingezameld. Of hoe Vlaanderen zich ook van haar meest solidaire kant kan laten zien. Vele centen zullen gaan naar het noordwesten van Namibië. Daar, in Kaokoland, wonen de Himba. We kregen beelden te zien van deze Afrikaanse seminomaden op zoek naar water. Met hun kuddes verhuizen ze een tiental keer per jaar om te kunnen overleven. De beelden kleefden aan mijn ribben. Toen draaide ik de knop van de tv om, en ook in mijn hoofd. Ik liet de kurken knallen en schonk de cava uit. Tijd om mijn kritische geest voor even te benevelen.

De smogalarmsnelheid van Dedecker

Ik reed netjes 90 km per uur op de autosnelweg 313. Gewone verkeersborden wezen me op die maximum toegelaten snelheid. Maar ook indrukwekkende, oplichtende, elektronische borden gaven aan dat ik geacht werd me te houden aan de snelheidsbeperking ten gevolge van het smogalarm. Dat deed ik dan ook. En met mij nog anderen. Maar nog veel meer anderen dachten er anders over. Velen reden 100, 110 of gewoon 120. Iemand reed 125. De smogalarmsnelheid van Jean-Marie Dedecker. Deze verkozene des volks reeds zich tegen deze snelheid weer fraai in het nieuws. Het fijnstof vloog in het rond en meneer de volksvertegenwoordiger illustreerde zijn eigenzinnige interpretatie van een politieke voorbeeldfunctie. Hij moest trouwens op tijd zijn voor de regeringsverklaring van Verhofstadt. Een paar minuten eerder vertrekken had hem deze boete kunnen besparen. Maar dat zal hem een zorg zijn. Hij is fier op zijn gedrag en zal met de glimlach betalen, laat hij ons weten. Zoals hij dit jaar al een tiental boetes heeft betaald, voegt hij eraan toe. Rijgedrag aanpassen? Ah, neen. "Als ik me overal aan de snelheidslimiet zou houden, moet ik twee dagen congé nemen om nog ergens op tijd te geraken.” Dat is de attitude van de heer Dedecker. De wet is de wet, maar niet voor Dedecker, die alles veil heeft voor Koning Auto. Extra baanvakken, zelfs verdiepingen op autostrades, en 160 km per uur toelaten ’s nachts. Laat Dedecker aan de macht komen en we gaan nog wat zien. Zou hij dan ook willen dat de burgers aan ZIJN wetten hun laars lappen? Het was overigens relaxed en veilig rijden tegen 90 km per uur. Maar dat is geen punt voor Dedecker (die zich overigens laat rijden). Evenmin dat het smogalarm een milieumaatregel is. Dat staat voor Dedecker toch maar gelijk aan een pestmaatregel. Ik vind het eerder een dwergmaatregel. Zeker toen ik de mist zag opsteken en de lucht een dikke, ongezonde pap zag worden… net nadat het smogalarm werd opgeheven.

Applaus

Dat België politiek een ingewikkeld land is weet onderhand welhaast iedereen. Natuurlijk geldt dat in de eerste plaats voor onze structuren. Gemeenschappen en gewesten, faciliteitengemeenten, BHV, leg dat maar eens uit. De meeste Belgen snappen het niet, maar zolang er maar regeringen gevormd worden die de verkiezingsuitslag weerspiegelen vinden ze het wel goed. Nu was rechts dus aan zet. Links supporterde en sprak haar hoop uit op een rechtse regering. Want anders kon links geen oppositie voeren. Maar zelfs na 175 dagen slaagde rechts er niet in een coalitie te vormen. Formateur Leterme, de man die het allemaal ging oplossen na de verkiezingen, schoffeerde de Walen keer op keer en gaf het ten slotte op. Het land in puin achterlatend, trok hij naar zijn achterban en… kreeg een oorverdovend applaus van zijn partij annex kartel. Applaus omdat hij het been stijf had gehouden, koppig de Vlaamse zaak had verdedigd eerder dan te kiezen voor de ‘16’. De koning deed dan maar een beroep op Verhofstadt. De uittredende eerste minister had minder dan 20 dagen nodig om te doen waar Leterme niet in slaagde. Vandaag las hij zijn regeerverklaring voor en somde daarbij de 10 punten op waaraan zijn interimregering opgehangen wordt. Normaliter volgt er dan een applaus. Dat kwam er ook, zij het niet van coalitiepartner CD&V. Sommige oppositieleden reageerden meer enthousisast dan de katholieke excellenties. Die laatsten liepen erbij met een lijkbiddersgezicht. Natuurlijk is er geen reden om vrolijk te zijn. De enige verdienste van deze regering is dat ze er is. Anderen hebben het me al voorgezegd. Of nog: de teller is ten minste gestopt. Ik denk, eerlijk gezegd, dat de teller nog altijd loopt, ook na Kerstmis, misschien tot Pasen, maar zeker tot de CD&V op het juiste moment applaudiseert.

Vijf minuten politieke moed voor kamp A

Reeds sinds begin jaren 90 voeren we met plaatselijke Groenen de strijd voor de herbestemming van het uitgestrekte militaire domein kamp A (grotendeels gelegen in Noorderwijk deelgemeente Herentals) en kamp C (grotendeels gelegen in Oosterwijk deelgemeente Westerlo). Eind jaren 90 bestelde de Provincie een studie die gebaseerd was op onze ideeën. Intussen is het gedeelte kamp C een begrip geworden als provinciaal centrum Duurzaam Bouwen. Wie zich wil informeren over het gebruik van duurzame materialen en energievriendelijk wonen vindt hier een schat aan informatie. Er is bovendien nog veel plaats voor nieuwe initiatieven en die zullen er ongetwijfeld komen. Een succesverhaal is zich aan het schrijven. Dat kan helaas niet gezegd worden over het aanpalende terrein kamp A. Tot op vandaag bleven de mooie ideeën van zachte recreatie dode letter. En zo blijft de enige activiteit binnen de prikkeldraad van dit 56 ha grote domein de golfsport die de plaatselijke club uitoefent. Groen! blijft zich verzetten tegen het alleenrecht van een kleine elite om hier hun balletje te slaan terwijl zo vele andere mensen zich hier in een uniek kader zouden kunnen ontspannen. Vorige zaterdag trokken we nog maar eens ten strijde om dit onrecht aan te klagen. Groen!parlementslid Rudi Daems, geflankeerd door plaatselijke partijgenoten, vroeg in aanwezigheid van de verzamelde pers eindelijk 5 minuten politieke moed om van kamp A een multifunctioneel centrum te maken “waarin een verscheiden aanbod aan activiteiten mogelijk is, meerdere (mede)beheerders kunnen participeren en er een grote verscheidenheid aan gebruikers hun gading kunnen vinden. Voor het beheer denken we aan de provincie, de betrokken gemeenten, Vlaamse Gemeenschap, sportorganisaties en lokale of regionale jeugd- en cultuurverenigingen. Als mogelijke activiteiten denken we aan:
- kampplaats voor jongeren;
- verblijfsaccommodatie voor gehandicapten;
- kinderkunstencentrum;
- open atelier;
- open podium;
- repetitieruimte;
- diverse sportactiviteiten, open golf, fietsen, wandelen, …”
Ten behoeve van een plaatselijke journalist stelde ik expliciet dat Groen! zeker oog en oor heeft voor de noden van de plaatselijke verenigingen. “Maar in het kader van een samenhangende visie, en niet als willekeurige optelsom van toevallige vragen van bevriende voorzitters van verenigingen”, voegde ik er aan toe. “Wij hebben een plan, een visie. Sommige andere partijen willen alleen à la tête du client tewerkgaan”, sneerde ik. De journalist knikte instemmend en onthulde dat er binnen het Herentalse schepencollege hierdoor al onenigheid was ontstaan tussen katholieken en socialisten. Ik ga over dit dossier zeker nog verder berichten, maar raad u aan om onze uitgewerkte visie te lezen op www.groennoorderwijk.be of www.groenherentals.be.

Evangelienootje

‘Save the planet’ wordt wereldwijd gebruikt door allerlei milieuorganisaties. Christelijke organisaties kiezen voor ‘Hope for the planet’ want het redden van onze planeet kan Jezus alleen. Jezus alleen is de redder van deze wereld, wel van de hele wereld, van mens en dier, van heel de schepping. Dat wordt teveel vergeten.
Hebt u dit goed gelezen? Welaan dan! Vrienden en vriendinnen van milieubeweging en groene partij, dit is belangrijk nieuws. Laten we stoppen met onze strijd voor een gezond milieu. We kunnen met zijn allen naar de kaartclub. De planeet is immers in goede handen. Het bericht staat in het dorpsblaadje. Het is een maandblad met expliciet oranje kaft dat ‘Baviaantje’ heet. Ik wil niet gezegd hebben dat het een apenblad is en nog minder dat de CD&V de pen vasthoudt. Dat laatste doet nog altijd de pastoor van het dorp. Dat kunnen we ten minste veronderstellen. De pastoor is de verantwoordelijke uitgever en schrijver van het voorwoord. Dat is zeker. Een andere naam komt nooit voor in het blad. De artikels bestaan grotendeels uit nieuws van – hoe kan het ook anders - de katholieke verenigingen van het dorp. Van jong (Chiro) tot ouder (OKRA) mogen ze hun zeg doen. Mannen (KWB) zowel als vrouwen (KAV). Voeg hierbij nog wat christelijke kroniekjes, nieuws over de gezinsvieringen, bezinningen over Kerst, Pasen, communiefeesten en andere heiligendagen en je zult begrijpen waar het blad zich situeert. En er is de rubriek ‘Evangelienootje’ waaruit hierboven geciteerd. Vooraleer de eerste banbliksems mijn deel zijn, haast ik me te zeggen dat ik absoluut niets tegen katholieke geschriften heb. Het zou evenwel het Baviaantje sieren mochten de andere maatschappelijke stromingen die er ook in ons dorp aanwezig zijn (gelukkig maar!)ook aan bod mogen komen. Maar schrijven dat alle heil van boven moet komen (en zal komen) om onze aardbol te redden, dat lijkt me toch een katholieke brug te ver. Vervang het hoofdpersonage (en hier het enige personage) door Allah en de – terechte – verwijzingen naar islamfundamentalisme zouden niet van de lucht zijn.

Drie uur bellen is goedkoper dan een croissant

Onze nationale TV-zenders kunnen onze politici nogal de duivel aandoen. Leterme zal me niet tegenspreken. Mieke Vogels evenmin, denk ik. Of misschien juist wel. Onze voorzitter bedient zich in haar tussenkomsten in het Vlaams Parlement steeds meer van beeldspraak. Zo hoorde ik haar uitleggen hoe moeilijk Leterme het heeft om zijn huishouden te beredderen. Hij wilde verbouwingen doen, maar wist blijkbaar niet of de nieuwe keuken vooraan dan wel achteraan het huis zou komen. En ondertussen vergat hij dat er ook brood op tafel moest komen. Zoals de meeste parlementsleden luisterde ik geboeid naar de zoveelste episode van het geklungel van de gedoodverfde (voormalige?) nieuwe premier. Het verhaal hing eerlijk gezegd met haken en ogen aaneen, maar het ging er in als gesneden koek. Even daarvoor kwam Mieke zowaar nog sterker uit de hoek. Zoals het past in onze strategie gooide Mieke het over de sociale boeg. Groen! is sociaal en het zal vanaf nu ook geweten zijn. Vroeger zei Mieke nog dat de hoge prijs van de benzine een goede zaak was voor het milieu. Nu is ze bekommerd dat de mensen hun stookolietank niet meer kunnen laten vullen. “Het wordt voor veel mensen hoe langer hoe moeilijker om in hun basisbehoeften te voorzien. We horen reclameboodschappen waarbij 3 uur bellen goedkoper is dan een croissant. Is dat de maatschappij die we willen?” Iedereen zweeg maar dacht volmondig neen. Punt gemaakt. Maar dat was buiten de VRT gerekend. Op het moment dat Mieke haar sterke beeld van ‘3 uur bellen en een croissant’ met passie en vuur op haar toehoorders losliet, zwenkte de camera de zaal in. Druk bellende parlementsleden ondersteunden haar boodschap. Met daarbij Jef Tavernier. Bijtend in een croissant? Nee, hoor. Jef gsm’de vrolijk mee. Alsof het getelefoneerd was.

Respect

Respect. Weet je het nog? Dé slogan van de CD&V. Typisch CD&V zelfs. Zo een woord waar niemand tegen kan zijn. De SP.a bedacht ook een slogan bestaande uit één woord. Iedereen. Tja, daar kon je ook niet tegen zijn. Het werkte niet. Respect wel. Vóór de verkiezingen toch. En erna? Respect voor ambtenaren die een hoofddoek willen blijven dragen aan het loket? Respect voor de Walen die volgens Leterme te dom zijn om Nederlands te leren? Correctie: Respect voor de Walen die intellectueel niet in staat zijn om Nederlands te leren?
We waren er bijna ingetrapt. Bijna dacht ik dat het Respect van de CD&V 10 juni als houdbaarheidsdatum had. Wat zagen we dat even mis! De man met de 800.000 Vlaamse stemmen vraagt nog steeds respect. Respect voor de verkiezingsuitslag. En dus respect voor zichzelf, zijn partij en bij uitbreiding zijn kartel. Wij hebben het begrepen. De Waalse pers daarentegen leert het maar niet. En dus vergeleek Leterminator de nieuwsredactie van de RTBF met Radio Mille Collines, de Rwandese radiozender die tijdens de genocide opriep tot haat en geweld tegen de Tutsi’s. Wie geen respect heeft voor Leterme krijgt de volle laag. Al moet hij er één van de donkerste bladzijden uit de moderne geschiedenis voor tevoorschijn halen. Respect voor de Rwandezen die getekend zijn voor het leven? Respect voor Waalse journalisten? Leterminé.

Een Waal in Vlaanderen

Ik belandde beroepshalve in een taverne om over zaken te spreken zoals dat heet. Dat ging redelijk vlot. We waren met vier en sommigen dronken alcohol en anderen niet. Na een uurtje had iedereen het gevoel dat we tot een win-win situatie waren gekomen. Tussen haakjes, ik walg van het woord, maar voor de sfeer is het niet slecht. Zoals het gebruikelijk is, praatten we nog wat na om de opgebouwde spanning te verdrijven. In het begin was het nog even zoeken en tasten naar een gemeenschappelijk onderwerp. Er was geen vrouw bij, dus het ging niet over de kinderen. Oeps, sorry voor het cliché. Ook niet over voetbal trouwens. Er werd voorzichtig geopend met het weer. Daar gaf de storm van zondag ook dankbaar aanleiding toe. “Ik heb het er eerlijk gezegd niet mee”, zei mijn overbuur. “Sinds er een boom op mijn huis gevallen is ben ik er niet gerust meer in”, voegde hij er aan toe. “Ja, hij maakt stukken aan het land”, bevestigde de Waalse tafelgenoot. Het was niet zijn beste Nederlandse zin, maar voor de rest sprak hij onze taal haast onberispelijk. Hij woonde dan ook al jaren in de Kempen, had hij bij de kennismaking gezegd, al was hij afkomstig uit het Pays Noir van Charleroi. Ik wou dan ook wel eens weten hoe een Waal zich tegenwoordig in Vlaanderen voelt. Ik rook mijn kans. “180 dagen zonder regering maakt ook stukken aan het land”, riposteerde ik. Toegegeven, het klonk nogal opportunistisch om zo van onderwerp te veranderen. En het klonk niet echt beleefd op de koop toe. Maar het werkte. De Waal kreeg plots een heel ernstige en bezorgde uitstraling. “Ik woon hier graag in Vlaanderen”, zuchtte hij, “maar wat hebben de Walen jullie toch misdaan?”. Tja, daar zaten we dan. De bal lag in het Vlaamse kamp. Wie zou de Vlaamse kaart trekken? Of wie zou zich opwerpen als Belgicist? Of een genuanceerd standpunt misschien. Ik wachtte tactisch even af en dronk van mijn koffie die al op was. De echte Vlamingen keken naar mekaar. Even dreigde er een onbehaaglijke stilte te vallen. Maar het was zowaar de Waal die de Vlamingen redde. “Weet je wat het is?” vroeg hij en zonder een antwoord af te wachten ging hij voort. “Ik ben ne socialist, maar ik kan er niet meer voor stemmen, want ze gaan samen met de Spirit. De CD&V gaat samen met den N.VA. Wel, ik stem nu voor Groen!” Ik riep de ober en bestelde een rondje op de kosten van mijn werkgever. Als er nu eens meer Walen in Vlaanderen kwamen wonen, mijmerde ik lang na het afscheid.

De lastige waarheid over Poetin

Morgen zijn er parlementsverkiezingen in Rusland. Spannend is het niet, want Poetin heeft al gewonnen voor er ook maar 1 stem is uitgebracht. De voormalige KBG-chef heeft alles en (bijna) iedereen naar zijn hand gezet zodat de verkiezingen alleen nog een formaliteit zijn. De enige vraag die rest is het percentage dat Verenigd Rusland, de partij van Poetin, zal behalen. Dat hangt gewoon af van de opkomst. Op enkele kleine partijen na, waarvan sommige - stel je voor - zelfs medestanders zijn van Poetin, is er geen tegenstand. De voormalige schaakkampioen Garry Kasparov stribbelt wat tegen, maar hij wordt gemuilkorfd door de pers, geïntimideerd en zelfs opgepakt en achter de tralies gestoken. Het kartel van Kasparov, een Ander Rusland, heeft trouwens besloten om niet deel te nemen aan deze parlementsverkiezingen. De ex-schaakgrootmeester wil zijn pionnen nog 3 maanden achter de hand houden. Dan zijn er presidentsverkiezingen in Rusland. Intussen is het regime van Poetin al even democratisch als dat van zijn Sovjet-voorgangers. Langzaam maar zeker schuift Rusland terug op richting dictatuur. De Goelag is terug. Tegenstanders als de gevangen genomen Michael Chodorkovski zijn er het levende bewijs van. Helaas zijn er ook vele dode bewijzen. De bekendsten zijn Alexander Litvinenko en Anna Politkovskaja. Litvinenko werd vergiftigd. Politkovskaja werd in de lift van haar appartement in Moskou doodgeschoten. Zij was journaliste van het bescheiden weekblad Novaja Gazeta. Het magazine heeft als één van de weinige de verdienste dat het het regime van Poetin durft te bekritiseren. Onverdroten spitte Anna Politkovskaja de lastige waarheid over het presidentschap van Poetin en zijn oorlogen tegen Tsjetsjenië naar boven. Haar boeken Poetins Rusland (2003) en Russisch Dagboek (2005) schetsen een onthutsend beeld van Poetin. De lectuur kleeft aan je darmen. Bladzijde na bladzijde wordt het schrikbewind van de Russische president ten aanzien van Tsjetsjenië uit de doeken gedaan. Het is onvervalste horror. Maar waar gebeurd. Het leed van moeders staat centraal: moeders van kinderen die bij de gijzeling van een school in Beslan om het leven kwamen, moeders van soldaten die zelfmoord pleegden, moeders van verdwenen Tsjetsjeense soldaten. Nog meer bloed en tranen volgt met de bestorming van het Moskouse theater in 2002 waarbij 117 gegijzelden omkwamen. Anna Politkovskaja trad er op als bemiddelaar. Vreemd is het contrast met het boek Poetins erfdeel (2006) van Marie-Thérèse Ter Haar. Deze Nederlandse schrijfster rept met geen woord over het Tsjetsjeens beleid van Poetin. Wel schetst zij een zeer positief beeld van de huidige president. Zij noemt hem een zegen voor het land, zeker in vergelijking met Boris Jeltsin, die zij met pek en veren bekladt. Dan maar het boek Rusland op vrije voeten van Frank Hendrickx gelezen. Deze Nederlandse historicus verbleef lange tijd in Moskou en reisde tot in de verste uithoeken van de voormalige Sovjet-Unie. Ook hij hangt een vernietigend beeld op van Poetin. Goed dat er nog auteurs zijn die Poetin en zijn beleid onder de loep durven nemen, denk ik. Goed dat er nog politici als Bart Staes zijn die hun vizier op Rusland en Tsjetsjenië gericht houden.