De lastige waarheid over Poetin

Morgen zijn er parlementsverkiezingen in Rusland. Spannend is het niet, want Poetin heeft al gewonnen voor er ook maar 1 stem is uitgebracht. De voormalige KBG-chef heeft alles en (bijna) iedereen naar zijn hand gezet zodat de verkiezingen alleen nog een formaliteit zijn. De enige vraag die rest is het percentage dat Verenigd Rusland, de partij van Poetin, zal behalen. Dat hangt gewoon af van de opkomst. Op enkele kleine partijen na, waarvan sommige - stel je voor - zelfs medestanders zijn van Poetin, is er geen tegenstand. De voormalige schaakkampioen Garry Kasparov stribbelt wat tegen, maar hij wordt gemuilkorfd door de pers, geïntimideerd en zelfs opgepakt en achter de tralies gestoken. Het kartel van Kasparov, een Ander Rusland, heeft trouwens besloten om niet deel te nemen aan deze parlementsverkiezingen. De ex-schaakgrootmeester wil zijn pionnen nog 3 maanden achter de hand houden. Dan zijn er presidentsverkiezingen in Rusland. Intussen is het regime van Poetin al even democratisch als dat van zijn Sovjet-voorgangers. Langzaam maar zeker schuift Rusland terug op richting dictatuur. De Goelag is terug. Tegenstanders als de gevangen genomen Michael Chodorkovski zijn er het levende bewijs van. Helaas zijn er ook vele dode bewijzen. De bekendsten zijn Alexander Litvinenko en Anna Politkovskaja. Litvinenko werd vergiftigd. Politkovskaja werd in de lift van haar appartement in Moskou doodgeschoten. Zij was journaliste van het bescheiden weekblad Novaja Gazeta. Het magazine heeft als één van de weinige de verdienste dat het het regime van Poetin durft te bekritiseren. Onverdroten spitte Anna Politkovskaja de lastige waarheid over het presidentschap van Poetin en zijn oorlogen tegen Tsjetsjenië naar boven. Haar boeken Poetins Rusland (2003) en Russisch Dagboek (2005) schetsen een onthutsend beeld van Poetin. De lectuur kleeft aan je darmen. Bladzijde na bladzijde wordt het schrikbewind van de Russische president ten aanzien van Tsjetsjenië uit de doeken gedaan. Het is onvervalste horror. Maar waar gebeurd. Het leed van moeders staat centraal: moeders van kinderen die bij de gijzeling van een school in Beslan om het leven kwamen, moeders van soldaten die zelfmoord pleegden, moeders van verdwenen Tsjetsjeense soldaten. Nog meer bloed en tranen volgt met de bestorming van het Moskouse theater in 2002 waarbij 117 gegijzelden omkwamen. Anna Politkovskaja trad er op als bemiddelaar. Vreemd is het contrast met het boek Poetins erfdeel (2006) van Marie-Thérèse Ter Haar. Deze Nederlandse schrijfster rept met geen woord over het Tsjetsjeens beleid van Poetin. Wel schetst zij een zeer positief beeld van de huidige president. Zij noemt hem een zegen voor het land, zeker in vergelijking met Boris Jeltsin, die zij met pek en veren bekladt. Dan maar het boek Rusland op vrije voeten van Frank Hendrickx gelezen. Deze Nederlandse historicus verbleef lange tijd in Moskou en reisde tot in de verste uithoeken van de voormalige Sovjet-Unie. Ook hij hangt een vernietigend beeld op van Poetin. Goed dat er nog auteurs zijn die Poetin en zijn beleid onder de loep durven nemen, denk ik. Goed dat er nog politici als Bart Staes zijn die hun vizier op Rusland en Tsjetsjenië gericht houden.